Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Θεατρικών Σπουδών
9ος όροφος, γραφείο 916
Τηλέφωνο: 210 727 7549
E-mail: pmichalop@theatre.uoa.gr
Ώρες γραφείου: κατόπιν επικοινωνίας μέσω e-mail
Ο Παναγιώτης Μιχαλόπουλος είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (από το 2020), μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (από το 2020) και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου (από το 2022).
Συνεργάζεται με το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας ως θεατρολόγος (από το 2009)· με τον εκδοτικό οίκο Κάπα Εκδοτική (Αθήνα) ως σύμβουλος εκδόσεων (από το 2016) και ως διευθυντής της σειράς θεατρικών μελετών «ΘΕΩΡεΙΑ: Μελέτες για τις παραστατικές τέχνες» (από το 2022)· με τον εκδοτικό οίκο Ακυβέρνητες Πολιτείες (Θεσσαλονίκη) ως γενικός επιμελητής της σειράς Απάντων των Ντάριο Φο και Φράνκα Ράμε (από το 2020).
Στο παρελθόν δίδαξε στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου (2018-2021), εργάστηκε ως ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών (2013-2016) και δίδαξε σε ιδιωτική δραματική σχολή (2017-2018). Στο θέατρο και την όπερα εργάστηκε επαγγελματικά επί σειρά ετών ως βοηθός του σκηνοθέτη Σπύρου Α. Ευαγγελάτου (Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Εθνικό Θέατρο, Εθνική Λυρική Σκηνή, «Αμφι-Θέατρο Σπύρου Α. Ευαγγελάτου», «Θέατρο Ακροπόλ», «Θέατρο Badminton» κ.α.), σε δεκάδες παραγωγές ενός ευρύτατου δραματολογίου (έργα των Σοφοκλή, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Σαίξπηρ, Λόπε ντε Βέγκα, Γκαίτε, Γκόγκολ, Πιραντέλλο, Γ. Μόρμορη, Α. Μάτεση κ.ά., όπερες των Μασνέ, Μενότι, Ουόλτον). Έχει επίσης εργαστεί για οκτώ χρόνια ως υπεύθυνος της φοιτητικής θεατρικής ομάδας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, σκηνοθετώντας έργα των Σαίξπηρ, Τσέχοφ, Βέντεκιντ, Ιονέσκο, Καμπανέλλη, Π. Μάτεσι κ.ά. Ως θεατρολόγος συνεργάστηκε με πολλούς αθηναϊκούς θιάσους και ΔΗΠΕΘΕ. Έχει πραγματοποιήσει την επιμέλεια έκδοσης περισσότερων από εβδομήντα θεατρικών έργων του ελληνικού και του παγκόσμιου δραματολογίου, καθώς επίσης λευκωμάτων, μελετών και συλλογικών τόμων. Έχει σχεδιάσει και επιμεληθεί περισσότερα από σαράντα έντυπα θεατρικά προγράμματα, σε πολλά από τα οποία έχει δημοσιεύσει εργοβιογραφικά σημειώματα, χρονολόγια, παραστασιογραφίες και μεταφράσεις θεωρητικών κειμένων.
Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και αριστούχος απόφοιτος του διετούς Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ίδιου Τμήματος. Αναγορεύτηκε αριστούχος διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών με τη διατριβή «Το Εθνικό Θέατρο 1940-1950. Οι όροι της θεατρικής παραγωγής και το σκηνοθετικό ζήτημα». Για τις μεταπτυχιακές σπουδές του έλαβε υποτροφία επίδοσης από το ΙΚΥ και από το Ίδρυμα Sasakawa της Ιαπωνίας. Το ερευνητικό, διδακτικό και συγγραφικό έργο του εστιάζεται στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, την ιστορία της σκηνοθεσίας, τις σχέσεις θεάτρου και πολιτικής και τις επιπτώσεις των ιστορικών γεγονότων στη σκηνική πράξη. Έχει συμμετάσχει με ανακοινώσεις σε δεκάδες επιστημονικά συνέδρια, ημερίδες και διημερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχει πραγματοποιήσει ομιλίες σε στρογγυλές τράπεζες και σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές και έχει δημοσιεύσει μελέτες του σε επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων.
Βιβλία
Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Χριστιάννα Μαντζουράνη (επιστημονική επιμέλεια), Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2023, σελ. 531.
Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Γιώργος Π. Πεφάνης (επιστημονική επιμέλεια), Έρευνα, σύνθεση, ερμηνεία: Προσεγγίζοντας το θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, Παπαζήσης, Αθήνα 2023, σελ. 684.
Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Χριστιάννα Μαντζουράνη (επιστημονική επιμέλεια), Σπύρος Α. Ευαγγελάτος,Τζώρτζης Χορτάτσης (περ. 1555-1601/1607), ο πρώτος Νεοέλληνας Δραματουργός, Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών, τόμος 77, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2021, σελ. 277.
Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Το Εθνικό Θέατρο στη δεκαετία 1940-1950. Οι διοικήσεις, το καλλιτεχνικό έργο και η θέση του σκηνοθέτη, προλογικό σημείωμα Στάθης Λιβαθινός, Κάπα Εκδοτική, Αθήνα 2018, σελ. 490.
Παναγιώτης Μιχαλόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), 30 χρόνια «Πράξη». Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας 1987-2017, εισαγωγικά κείμενα Δ. Ν. Μαρωνίτης, Ελένη Βαροπούλου, Δηώ Καγγελάρη, Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Έκδοση της Θεατρικής Εταιρείας «Πράξη», Αθήνα 2016, σελ. 281.
Δημοσιεύσεις (Επιλογή)
«Ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος και η τέχνη του θεάτρου: μία χαρτογράφηση», στο: Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Γιώργος Π. Πεφάνης (επιστημονική επιμέλεια), Έρευνα, σύνθεση, ερμηνεία: Προσεγγίζοντας το θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, Παπαζήσης, Αθήνα 2023, σσ. 15-37.
«Από το χειρόγραφο στη σκηνή: το εύφορο έδαφος της σκηνοθετικής τέχνης του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου. Η περίπτωση του Αμύντα», στο: Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Γιώργος Π. Πεφάνης (επιστημονική επιμέλεια), Έρευνα, σύνθεση, ερμηνεία: Προσεγγίζοντας το θέατρο του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, Παπαζήσης, Αθήνα 2023, σσ. 267-279.
«Ο Άγγελος Τερζάκης και η adhoc εμφάνιση της θέσης του Καλλιτεχνικού Διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο», στο: Λίλυ Αλεξιάδου, Μιχαέλα Αντωνίου (επιμέλεια), Άγγελος Τερζάκης. Αγωνιών και άγρυπνος, Πρακτικά Επιστημονικής Ημερίδας, πρόλογος Χρυσόθεμις Σταματοπούλου-Βασιλάκου, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Εθνικό Θέατρο, Αθήνα 13 Μαΐου 2019, Κάπα Εκδοτική, Αθήνα 2021, σσ. 83-91.
«Η θέση του σκηνοθέτη στο Εθνικό Θέατρο από τη μεταξική Δικτατορία έως τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου. Ένα συνοπτικό διάγραμμα», στο: Βαρβάρα Γεωργοπούλου (επιμέλεια), Θέατρο και ετερότητα. Θεωρία, δραματουργία και θεατρική πρακτική, Πρακτικά Στ΄ Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου, Β΄ τόμος, Ναύπλιο 17-20 Μαΐου 2017, Ναύπλιο 2021, σσ. 411-421.
«Οι “αυτοσχέδιοι σκηνοθέται”, ο Κωστής Μιχαηλίδης, ο Αλέξης Σολομός και η κρατική σκηνή κατά την πρώτη διευθυντική θητεία του Δημήτρη Ροντήρη (1946-1950)», στο: Αλεξία Αλτουβά (επιμέλεια), Πηγές της έρευνας στη σύγχρονη ελληνική θεατρολογία, Πρακτικά Επετειακού Συνεδρίου για τα 20 χρόνια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόλογος-εισαγωγή Χρυσόθεμις Σταματοπούλου-Βασιλάκου, Αθήνα 27-29 Απριλίου 2017, Αθήνα 2021, σσ. 269-276.
«Σύγκριση των έργων του Χορτάτση με τα πρότυπα ή τα πιθανά πρότυπά τους», στο: Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Χριστιάννα Μαντζουράνη (επιστημονική επιμέλεια), Σπύρος Α. Ευαγγελάτος,Τζώρτζης Χορτάτσης (περ. 1555-1601/1607), ο πρώτος Νεοέλληνας Δραματουργός, Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών, τόμος 77, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2021, σσ. 101-119.
«Διερεύνηση της υπόθεσης κατά την οποία ο Στάθης και η μετάφραση του Πιστικού βοσκού του Giambattista Guarini είναι έργα του Χορτάτση», στο: Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Χριστιάννα Μαντζουράνη (επιστημονική επιμέλεια), Σπύρος Α. Ευαγγελάτος,Τζώρτζης Χορτάτσης (περ. 1555-1601/1607), ο πρώτος Νεοέλληνας Δραματουργός, Πραγματείαι της Ακαδημίας Αθηνών, τόμος 77, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2021, σσ. 121-132.
«Οι διοικητικοί μετασχηματισμοί, η μισθολογική κλίμακα και η καλλιτεχνική ιεραρχία στο Εθνικό Θέατρο της Κατοχής», στο: Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, Νίκος Ποταμιάνος(επιστημονική επιμέλεια), Δουλεύοντας στον χώρο του θεάματος. Θέατρο και κινηματογράφος στην Ελλάδα, 19ος-20ός αιώνας, Πρακτικά ΕπιστημονικήςΗμερίδας του Δικτύου για την Ιστορία της Εργασίας και του Εργατικού Κινήματος, Αθήνα 10 Νοεμβρίου 2017, Εκδόσεις Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο 2020, σσ. 101-112.
«Απόηχοι του Εμφυλίου Πολέμου στο Εθνικό Θέατρο (1946-1949)», στο: Αλεξία Αλτουβά, Καίτη Διαμαντάκου (επιμέλεια), Θέατρο και Δημοκρατία. Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, Πρακτικά Ε΄ Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου, αφιερωμένου στον καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ, Αθήνα 5-8 Νοεμβρίου 2014, Β΄ τόμος, Αθήνα 2018, σσ. 131-138.
«Επιτρέποντες από το Αμφι-Θέατρο: ένας πολύχρωμος πίνακας. Συμβολή στη μελέτη του σκηνοθετικού έργου του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου», στο: Γωγώ Βαρζελιώτη, Πλάτων Μαυρομούστακος (επιμέλεια), Σκηνή και ΑμφιΘέατρο. Αφιέρωμα στον Σπύρο Α. Ευαγγελάτο, Πρακτικά Συνεδρίου, Αθήνα 7-9 Μαρτίου 2016, Αθήνα 2018, σσ. 99-110.
«Η κατοχική περίοδος του Εθνικού Θεάτρου (1941-1944)», στο: Αλεξία Αλτουβά, Μαρία Σεχοπούλου(επιμέλεια), Παγκόσμιο Θέατρο: Πράξη-Δραματουργία-Θεωρία, Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης αφιερωμένης στα 300 χρόνια από τη γέννηση του Denis Diderot, προλογικό σημείωμα-χαιρετισμός: Άννα Ταμπάκη, Αθήνα 21-23 Νοεμβρίου 2013, Αθήνα 2017, σσ. 125-134.
«Τρεις δεκαετίες “Πράξη”: ανιχνεύοντας μια πορεία», στο: Παναγιώτης Μιχαλόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), 30 χρόνια «Πράξη». Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας 1987-2017, εισαγωγικά κείμενα Δ. Ν. Μαρωνίτης, Ελένη Βαροπούλου, Δηώ Καγγελάρη, Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Έκδοση της Θεατρικής Εταιρείας «Πράξη», Αθήνα 2016, σσ. 18-19.
«Τάσεις εκσυγχρονισμού στο Εθνικό Θέατρο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1945-1946)», στο: Γωγώ Κ. Βαρζελιώτη (επιμέλεια), Από τη χώρα των κειμένων στο βασίλειο της σκηνής, Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου στο πλαίσιο του εορτασμού: 20 χρόνια Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 26-30 Ιανουαρίου 2011, Αθήνα 2014, σσ. 229-239.
«Ο Αμύντας του Γεωργίου Μόρμορη και το πρότυπό του», Παράβασις, Επιστημονικό Δελτίο Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών, τόμος 4, Ergo, Αθήνα 2002, σσ. 253-271.
Εκθέσεις (επιστημονική επιμέλεια)
«Ιππόλυτος – Φαίδρα», περιοδική έκθεση, Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, Εκθεσιακός Χώρος, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 5 Ιουλίου-24 Αυγούστου 2024.
«Η Μήδεια στην Επίδαυρο», περιοδική έκθεση, Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου & Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Εκθεσιακός Χώρος, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 7 Ιουλίου-26 Αυγούστου 2023.
